Um verkefnið – Barnvæn sveitarfélög

Í kjölfar lögfestingar Barnasáttmálans á Íslandi 2013 hefur eftirspurn eftir fræðsluefni og stuðningi við innleiðingu sáttmálans aukist til muna. Á það ekki síst við sveitarfélögin, sem sinna stærstum hluta þeirra verkefna sem hafa beina tengingu við daglegt líf barna og ungmenna. Til að svara þessari eftirspurn hóf UNICEF á Íslandi, í samstarfi við umboðsmann barna árið 2016, að búa til líkan fyrir innleiðingu Barnasáttmálans innan íslenskra sveitarfélaga – líkan sem við köllum barnvæn sveitarfélög. Frá því verkefnið var sett á laggirnar hefur UNICEF haldið utan um innleiðingu, veitt sveitarfélögum ráðgjöf og sinnt fræðslu til starfsmanna og kjörinna fulltrúa.

Þann 18.nóvember 2019, í tilefni að 30 ára afmæli Barnasáttmála Sameinuðu þjóðanna, undirrituðu Ásmundur Einar Daðason, félags- og barnamálaráðherra, og Bergsteinn Jónsson framkvæmdastjóri UNICEF á Íslandi samning um samstarf við félagsmálaráðuneytið við innleiðingu verkefnisins undir formerkjunum Barnvænt Ísland. Markmið samstarfsins er að tryggja aðgengi allra sveitarfélaga að innleiðingu Barnasáttmála Sameinuðu þjóðanna. Ætlunin er að íslensk stjórnvöld og öll sveitarfélög á Íslandi hafi á næsta áratug hafið markvissa innleiðingu Barnasáttmálans og tileinkað sér barnaréttindanálgun í sínum verkefnum, stefnumótun og ákvörðunum. Með samstarfi við ráðuneytið verður 18 nýjum sveitarfélögum gert kleift að hefja þátttöku í verkefninu 2020-2021.

Hugmyndafræði og innleiðingarferli

Hugmyndafræði barnvænna sveitarfélaga byggir á alþjóðlegu verkefni UNICEF, Child Friendly Cities Initiative (CFCI), sem hefur verið innleitt í þúsundum sveitarfélaga út um allan heim frá 1996. Íslenska líkanið byggir jafnframt á efni frá umboðsmönnum barna í Noregi og Svíþjóð og UNICEF í Finnlandi.

Sveitarfélög sem taka þátt og innleiða Barnasáttmálann geta hlotið viðurkenningu sem barnvæn sveitarfélög. Innleiðingarferlið tekur tvö ár og skiptist í 8 skref sem sveitarfélag stígur, með það að markmiði að virða og uppfylla réttindi barna. Að tveimur árum liðnum, getur sveitarfélagið sótt um viðurkenningu, frá UNICEF á Íslandi. Viðurkenningin er háð því að starfsfólk UNICEF meti sem svo að innleiðingarferlið hafi verið réttindum barna í sveitarfélaginu til framdráttar og að aðgerðaráætlun verkefnisins hafi verið fylgt eftir. Til að viðhalda viðurkenningunni þarf sveitarfélag að halda innleiðingunni áfram, setja sér ný markmið og óska eftir nýju mati að tveimur árum liðnum.

Þátttaka

Akureyri og Kópavogur og Hafnarfjörður hafa þegar hafið innleiðingu verkefnisins og eru fyrstu sveitarfélögin á Íslandi til að nýta sér líkanið. Árið 2020 bættust Akraneskaupstaður, Borgarbyggð, Garðabær, Sveitarfélagið Hornafjörður, Reykjanesbær, Svalbarðsstrandarhreppur, Sveitarfélagið Vogar og Sveitarfélagið Ölfus í hópinn.

Á þessum vef geta áhugasamir einstaklingar, kjörnir fulltrúar og starfsfólk sveitarfélaga nálgast allar nauðsynlegar upplýsingar um innleiðingu Barnasáttmálans.

Tólf sveitarfélög verða tekin inn í verkefnið á næsta ári (2021) og erum við að taka við umsóknum um þátttöku í gegn um netfangið barnvaensveitarfelog@unicef.is, eins er hægt að hafa samband í gegn um skráningarform sem finna má hér.

Frekari upplýsingar

Ef óskað er frekari upplýsinga eða kynningar á barnvænum sveitarfélögum biðjum við áhugasama um að senda tölvupóst á netfang barnvænna sveitarfélaga, barnvaensveitarfelog@unicef.is og fyrirspurninni verður svarað fjótt og örugglega.